Najczęściej zadawane pytania (229) Ortografia (592) Interpunkcja (198) Wymowa (69) Znaczenie (264) Etymologia (306) Historia języka (26) Składnia (336) Słowotwórstwo (139) Odmiana (333) Frazeologia (133) Poprawność komunikacyjna (190) Nazwy własne (439) Wyrazy obce (90) Grzeczność językowa (41) Różne (164) Wszystkie tematy (3320)
w:
Uwaga! Można wybrać dział!
Interpunkcja2004-02-27
Czy w wyrażeniach: Uzyskane w tabeli 9 dane, pozwalają... oraz Na podstawie danych (por. tabela 9, rysunek 5) można... stawia się po cyfrach kropkę?
W takim przypadku możliwy jest zapis bez kropek, ponieważ ich brak nie stwarza wątpliwości co tego, czy autor ma na myśli liczebnik porządkowy, czy liczebnik główny.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2004-02-25
J.M. Rektor czy raczej JM Rektor?
Skrót JM ('Jego Magnificencja') zapisujemy bez kropek (zob. J. Podracki Słownik skrótów i skrótowców).
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2004-02-19
Czy w zdaniu: Wdrożenie CRM nawet w małej firmie jest opłacalne należy zastosować przecinki ,nawet w małej firmie,?
Przecinki są tu niekonieczne. Zdanie to byłoby bardziej jednoznaczne i nie powodowało wahań interpunkcyjnych, gdyby nieco zmodyfikować jego szyk, np. tak: Wdrożenie CRM jest opłacalne nawet w małej firmie. Decyzja należy do Pani.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2004-02-10
Jak poprawnie zapisać za pomocą cyfr lata pięćdziesiąte, lata sześćdziesiąte?
Według Wielkiego słownik ortograficznego PWN pod red. E. Polańskiego (reguła 340) po cyfrach arabskich oznaczających liczebniki porządkowe stawiamy kropki, zatem należy napisać lata 50., lata 60.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2007-07-03
Moje pytanie dotyczy interpunkcji i stawiania wielkich / małych liter. Czy zasady edycji tekstów internetowych pokrywają się z tradycyjnymi zasadami interpunkcyjnymi? Np. dla portalu internetowego piszemy o zmianach w komunikacji: Linie 120, 150, 154 i 220: Autobusy jadące w kierunku ul. Wybickiego i Nowego Kleparza: kursują bez zmian, po swoich stałych trasach. Autobusy jadące w kierunku ul. Wyki: przed skrzyżowaniem ul. W. Łokietka i Batalionu „Skała” AK skręcają w lewo (tak jak linia 130 w kierunku ul. Makowskiego), jadą dalszym odcinkiem ul. W. Łokietka (przez Park Krowoderski) do ul. Opolskiej. Następnie jadą ulicą Opolską i skręcają w lewo, w ul. Wyki. Niby jest w miarę czytelnie, ale nie ma przecinka pomiędzy informacjami i kropki na końcu. Czy po dwukropku musi być bezwzględnie mała litera? Ogólnie chodzi mi o to, czy zapisy internetowe, w związku z tym, że ich autorzy kładą nacisk na przejrzystość i pewną skrótowość, rządzą się własnym zasadami (np. czy odstęp - 1 enter, może zastąpić przecinek) czy muszą (powinny) przestrzegać zasad tradycyjnych? Czy też może nie kombinować i kierować się po prostu logiką i zdrowym rozsądkiem? Mam nadzieję, że nie bardzo namieszałam.
Zacytowany tu fragment informacji o zmianach kursów autobusów nie jest poprawnie zapisany nie tylko ze względu na brak kropki, która powinna kończyć każde wypowiedzenie oznajmujące (pomijamy kwestię nagłówków) – niezależnie od tego, czy znajduje się ono w Internecie, w prasie czy w szkolnym zeszycie. Wadliwość omawianych zdań polega na tym, że została w nich oddzielona dwukropkiem grupa podmiotu od grupy orzeczenia, co w tym przypadku stanowi poważne naruszenie zasad interpunkcyjnych. Podmiot (grupę podmiotu) i orzeczenie (grupę orzeczenia) może rozdzielać tylko myślnik występujący w zadaniach z orzeczeniem imiennym, np. Chlor – to pierwiastek lub przecinek zamykający wtrącenie, zaś dwukropek jedynie wtedy, gdy w zdaniu pojawia się orzeczenie w liczbie mnogiej poprzedzające podmiot szeregowy z poszczególnymi elementami wyrażonymi w liczbie pojedynczej, np. Na podwórku bawiły się: Basia, Bożenka i Monika (ale już: Na podwórku bawiła się Basia, Bożenka i Monika – bez dwukropka). Dwukropek zazwyczaj poprzedza wyliczenie lub przytoczenie. Jeżeli to, co stanowi składnik wyliczenia lub jest przytaczane, w izolacji pisalibyśmy wielką literą, także po dwukropku winniśmy pisać wielką literą, np. Zdania: „Wiosna to jest pora roku”, „To jest dom”, „Koło to jest figura geometryczna” zawierają orzeczenie imienne. Dwukropek może też zapowiadać wyjaśnienia (rozwijające, przyczynowe, przydawkowe – por. S. Jodłowski, Zasady interpunkcji. oprac. J. Godyń. Kraków 2002) i wówczas będą one pisane małą literą, np. Dostałam piątkę: była to najlepsza ocena w klasie. Wyjątek stanowią wyjaśnienia wprowadzane wyrażeniami tak:, następująco:, w taki oto sposób: , np. Mój synek wyglądał następująco: Miał włożony czerwony sweterek, zielone spodnie, na głowę założył niebieską czapkę, a na nogi czarne buty. (Brak kropki kończącej zdania umieszczane w cudzysłowie wynika z zastosowania zasad przestankowania przy zbiegu znaków interpunkcyjnych – por. Jodłowski)
Katarzyna Mazur
Interpunkcja2007-07-02
Czy oddzielamy przecinkiem cząstki typu moim zdaniem, zgodnie z...?
Równoważników zgodnie z (czymś) oraz moim zdaniem nie oddziela się przecinkiem od zdania nadrzędnego, jeżeli występują one na początku lub na końcu wypowiedzenia i nie mają charakteru dopowiedzeń, np. Dostarczę ci tę książkę jutro zgodnie z umową. Moim zdaniem ten prezent bardzo się spodoba twojej mamie. Jeżeli zaś mają charakter dopowiedzeń, możemy je oddzielić przecinkiem - poprawna będzie wówczas następująca interpunkcja: Dostarczę ci tę książkę jutro, zgodnie z umową. Pozostaje jeszcze kwestia wtrąceń, czyli sytuacji, w których omawiane tu równoważniki rozbijają zdanie nadrzędne. Obowiązuje wtedy reguła nakazująca obustronne zastosowanie przecinka, tzn. jego użycie przed wtrąceniem i po nim, np. Dostarczę ci tę książkę, zgodnie z umową, jutro, a także Ten prezent, moim zdaniem, bardzo się spodoba twojej mamie.
Katarzyna Mazur
Interpunkcja2007-07-02
Mam pytanie co do pisowni w pewnych okolicznościach kropki po skrótach mgr płk mjr dr itd. Otóż pracuję w instytucji, w której istnieje instrukcja, że w przypadku, kiedy w zdaniu sens tych skrótów nie występuje w mianowniku (np. zobowiązuję płk Kowalskiego do..., po skrócie płk (i in.) należy stawiać kropkę, np. zobowiązuję mgr. Kowalskiego do..., gdyż mgr występuje tu nie w mianowniku lecz w dopełniaczu. Zgodnie ze wspomnianą instrukcją dotyczy to wszystkich przypadków oprócz mianownika.
Instrukcja w Pani miejscu pracy jest najzupełniej zgodna z zasadami polskiej pisowni, wedle których nie stawia się kropki po skrótach składających się z pierwszej i ostatniej litery wyrazu skróconego, jeśli ten skrót użyty jest w mianowniku, np. dr (=doktor), nr (=numer), wg (=według), bp (=biskup). Nie stawia się także kropki po skrótach składających się z pierwszej i ostatniej litery oraz jednej z liter środkowych oznaczających spółgłoskę, takich jak mgr (=magister), mjr (=major), płk (=pułkownik). Stawia się jednak kropkę, jeśli tego typu skrót użyty jest w przypadku innym niż mianownik, np. Podaj to dr. Nowakowi. Nie zdałem egzaminu u dr. Nowaka. Byłem na spotkaniu z mgr. Kwiatkowskim. Wyrażał się dobrze o płk. Kowalskim. Czytałem ten artykuł w drugim nr. „Poradnika Językowego”. Zamiast stawiania kropki po skrótach w przypadkach zależnych (innych od mianownika) możemy je zapisać w takiej formie: Podaj to drowi Nowakowi. Nie zdałem egzaminu u dra Nowaka. Byłem na spotkaniu z mgrem Kwiatkowskim. Wyrażał się dobrze o płku Kowalskim. Czytałem ten artykuł w 2. nrze „Poradnika Językowego" (por. Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego).
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2007-07-02
Czy w zdaniu w nawiasie kropkę stawia się przed nawiasem czy po nawiasie?
Na początku zaznaczę, że odpowiedź dotyczy wyłącznie odrębnych wstawek nawiasowych, które pod względem konstrukcji występują niezależnie od poprzedzających je zdań. Jeszcze w Zasadach pisowni polskiej i interpunkcji... S. Jodłowskiego i W. Taszyckiego podano przykład, zgodnie z którym w zdaniu oznajmującym należałoby zapisać kropkę w obrębie wstawki nawiasowej, tj. przed nawiasem zamykającym (str. 179). Jednak już w Słowniku poprawnej polszczyzny W. Doroszewskiego mamy wyraźne zaprzeczenie ww. wniosku, mianowicie kropkę stawiamy na... samiutkim końcu, czyli po nawiasie. Przy czym należy pamiętać, że przed nawiasem otwierającym, który w tym wypadku świadczy o nowym zdaniu, kropka także musi się pojawić, a przed nawiasem zamykającym kropki już nie postawimy, chyba że ostatni wyraz w zdaniu to skrót. Stan ten jest zgodny z współczesnymi zasadami interpunkcyjnymi. Zapis taki potwierdzają nowsze słowniki, jak i zredagowane Zasady interpunkcji S. Jodłowskiego. Sama wątpliwość nie jest bezpodstawna, bowiem kropka postawiona po nawiasie sprawia wrażenie pozostawionej samej sobie, nie przystającej do reszty (przynajmniej od strony graficznej), a jednak jest na swoim miejscu, gdyż ma określoną a banalną funkcję w zdaniu - kończy je, dopiero po nawiasie. Nie można zatem stwierdzić, że ujmujemy w nawias całe zdanie. Inaczej się rzecz przedstawia, gdy logiczno-emocjonalny znak interpunkcyjny informuje o charakterze wypowiedzenia i determinuje znaczenie. Wówczas kropki po nawiasie nie postawimy, a charakter tonu - wykrzyknienia, zapytania lub np. niedopowiedzenia - musi być wychwycony przed nawiasem zamykającym - dla zachowania sensu, dzięki zastosowaniu kolejno: wykrzyknika, znaku zapytania lub wielokropka. Nie stawiamy też kropki po nawiasie, w który ujęto cytowane w całości zdanie. Zwraca na to uwagę A. Dzigański w Praktycznym słowniku interpunkcyjnym.
Marcin Kluczny
Interpunkcja2007-07-02
Czy po cyfrze określającej dany rok piszemy po spacji (przerwie) skrót r., np. 2007 r., czy bez spacji np.: 2007r.?
Skrót r. (rok) w zapisie daty powinien pojawić się po spacji oddzielającej ten skrót od cyfr oznaczających dany rok, np. 12.01.2007 r.
Katarzyna Mazur
Interpunkcja2007-07-02
Czy na początku pisma urzędowego (nie chodzi, ustawę ani rozporządzenie, chodzi o pisma pomiędzy urzędami, urzędami a obywatelami, decyzje administracyjne, postanowienia – być może zasady są zróżnicowane dla różnych pism, to proszę o wariantową odpowiedź) na "górze" po prawej stronie można użyć następującego zapisu np.: Warszawa, dn. 15.01.2007 r., a może Warszawa, dn. 15. 01. 2007 r., a może jeszcze inaczej?
Między samymi cyframi rzymskimi w zapisie daty stawiamy kropki bez spacji.
Katarzyna Mazur
Interpunkcja2007-06-29
Czy w zdaniu: Poczuj jak kremowy żel z cennym olejkiem z avocado otula Cię miękką pianą, dając wyjątkowe uczucie niezwykle gładkiej skóry, a delikatny zapach rozpieszcza Twoje zmysły powinnam postawić przecinek przed jak. Nie chcę tworzyć tam pauzy. Czy zdanie napisane bez przecinka przed jak jest niepoprawne językowo? Czy w tym przypadku można traktować postawienie przecinka uznaniowo, czyli w zależności od woli autora?
Po zdaniu z czasownikiem poczuj musi Pani postawić przecinek, ponieważ przecinek ów oddzieli zdanie pierwsze, nadrzędne, od zdania drugiego, podrzędnego. Polszczyzna ma interpunkcję składniową, nie retoryczną, co oznacza, że oddzielamy znakami interpunkcyjnymi kolejne wypowiedzenia oraz elementy składowe wypowiedzeń, które zawierają czasowniki w funkcji orzeczenia lub też imiesłowy przysłówkowe. W Pani przykładach widnieją kolejno: poczuj, otula, dając i rozpieszcza, w zdaniu tym powinny więc zaleźć się trzy przecinki.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2007-06-29
Czy w zdaniu: Ćwiczenia słownikowe, redakcyjne i frazeologiczne przygotowujące do opisu krajobrazu, proponowane w podręcznikach powinien wystąpić przecinek przed wyrazem proponowane?
Interpunkcja w przytoczonym tu fragmencie zdania (lub w równoważniku zdania) jest prawidłowa – przed słowem proponowane słusznie znajduje się przecinek. Fragment ten zawiera dość dużą liczbę przydawek pozostających względem siebie w określonej hierarchii. Otóż pierwsza grupa przydawek przymiotnych (słownikowe, redakcyjne i frazeologiczne) pozostaje względem siebie w relacji równoważności i dlatego właśnie jest porozdzielana przecinkami (z uwzględnieniem reguły, że przed spójnikiem i przecinka nie stawiamy). Podobnie ma się rzecz, gdy idzie o przydawki wyrażone w powyższym zdaniu imiesłowami. One również są względem siebie współrzędne i z tej przyczyny winno się pomiędzy nimi umieszczać przecinek. Słusznie natomiast brak jest tu przecinka po słowie frazeologiczne, gdyż w tym miejscu przypada granica między określeniami przydawkowymi o nierównym statusie. Generalnie w przypadku tego typu wahań natury interpunkcyjnej warto zadać sobie pytanie, czy pomiędzy poszczególnymi częściami zdania (względnie równoważnika) może się znaleźć wskaźnik zespolenia a ponadto, a do tego. W miejscu, w którym bez zmiany znaczenia wypowiedzi może się on pojawić, należy umieścić znak interpunkcyjny. Por. Ćwiczenia słownikowe, [a ponadto] redakcyjne i frazeologiczne [*a ponadto] przygotowujące do opisu krajobrazu, [a do tego] proponowane w podręcznikach. Widzimy, że umieszczenie a ponadto na drugiej pozycji jest błędne, w pozostałych zaś może się pojawić – i to właśnie jest miejsce na przecinek.
Katarzyna Mazur
Interpunkcja2007-06-29
Czy w nazwach własnych używa się znaków interpunkcyjnych, konkretnie przecinka, np. Instytut Neofilologii, Komunikacji Społecznej i Europeistyki, czy też poprawna forma to Instytut Neofilologii Komunikacji Społecznej i Europeistyki?
Jeśli wymaga tego potrzeba życiowa, w nazwach własnych stosuje się przecinki, por. np. działające do 2005 roku Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, istniejący na naszym uniwersytecie Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii. Przecinki są niezwykle istotnymi znakami – gdyby zabrakło przecinka w Pani przykładzie, można byłoby go niewłaściwie interpretować jako zawierający związek rządu: neofilologii (czego?) komunikacji.
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2007-06-26
Mam wątpliwości w związku ze stawianiem znaku zapytania po zdaniach złożonych. Wiem, że stawiamy go, gdy to zdanie nadrzędne jest pytajne. Jak natomiast jest w przypadku zdań o konstrukcji Jeśli..., to... (np. Jeśli jesteś głodny, to dlaczego nie zrobisz sobie kanapki)? Tutaj chyba zdanie składowe Jeśli... jest nadrzędne, prawda? Ale drugie zdanie składowe ma konstrukcję i treść, w przypadku których użycie pytajnika jakoś automatycznie się nasuwa... Jak więc to jest - stawiamy na końcu takich zdań pytajnik?
Pytajnik stawiamy na końcu zdania złożonego, jeśli człon nadrzędny jest pytaniem. Na końcu wypowiedzenia, którego człon podrzędny jest pytaniem, a nadrzędny - zdaniem oznajmujący czy rozkazującym (tzw. zadnia pytajno-zależne), nie stawiamy pytajnika, np. Powiedz mi, co mam zrobić; chyba że zdanie nadrzędne ma charakter pytania, np. Czy wiesz, kto przyszedł? W przykładzie Jeśli jesteś głodny, to dlaczego nie zrobisz sobie kanapki? człon nadrzędny znajduje się po przecinku, a zdanie Jeśli jesteś głodny to podrzędne okolicznikowe. Na końcu tej konstrukcji powinien zatem pojawić się pytajnik.
Katarzyna Mazur
Interpunkcja2007-06-26
Jak poprawnie zapisać inicjały pisarza o nazwisku Zbigniew Scibor-Rylski?
Zgodnie z Zasadami pisowni inicjałów opracowanymi przez prof. Jerzego Podrackiego dla Rady Języka Polskiego w inicjałach imion i nazwisk dwu- i wieloczłonowych pomija się łącznik (podobnie jak w skrótowcach). Poprawny zapis zatem to np.: T.D.M. (Tadeusz Dołęga-Mostowicz), Z.K.S. (Zofia Kossak-Szczucka), a zatem także Z.S.R. (Zbigniew Scibor-Rylski).
Katarzyna Wyrwas
Interpunkcja2007-06-26
Jaka jest zasada używania dwukropka w przypadku daty? Czy po miejscowości można użyć dwukropka przed datą, a może poprawniejszy byłby średnik lub przecinek?
Datę oddzielamy od nazwy miejscowości przecinkiem, np. Katowice, 23.02.2007 r.
Katarzyna Mazur
Interpunkcja2007-06-26
Mam pytanie, które dotyczy często używanego określenia Ad. Spotkałem się ze zdaniem, że po tym należy (gdyż jest to skrót), oraz że nie należy stawiać kropki (nazwa łacińska). Jak jest poprawnie – Ad czy Ad.?
Ad (z łaciny: do) używany w odnośnikach do punktów wymienionego wyżej planu, zwykle przed numerem punktu, np. Ad 1. W związku z tym, że jest to bezpośredni cytat z łaciny niebędący skrótem, po Ad nie stawiamy kropki.
Natalia Łukomska
Interpunkcja2007-06-21
Podając strony internetowe w przypisach, np. [www+adres strony] z dnia 12 czerwca, po liczebniku powinno się stawiać kropkę?
Kropka nie jest w tym przypadku konieczna, podobnie jak przy podawaniu daty w innych typach wypowiedzi, ponieważ kontekst (czyli forma czerwca: zapisana słownie nazwa miesiąca) powoduje, że zapisaną cyfrowo liczbę 12 bez trudu zidentyfikujemy jako zapis liczebnika porządkowego dwunastego i nikomu chyba nie przyszłoby do głowy, aby odczytywać ten liczebnik jako główny: dwanaście. Część z tych mądrości można wywnioskować z zasady nr 340 polskiej interpunkcji.
Katarzyna Wyrwas

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10