Najczęściej zadawane pytania (229) Ortografia (592) Interpunkcja (198) Wymowa (69) Znaczenie (264) Etymologia (306) Historia języka (26) Składnia (336) Słowotwórstwo (139) Odmiana (333) Frazeologia (133) Poprawność komunikacyjna (190) Nazwy własne (439) Wyrazy obce (90) Grzeczność językowa (41) Różne (164) Wszystkie tematy (3320)
w:
Uwaga! Można wybrać dział!
Ortografia2005-04-15
Szanowni Państwo! Wydawnictwo, w którym pracuję, planuje wydanie poradnika dla nauczycieli przedszkolnych pod tytułem (i tu problem): Materiały do superzajęć. Niestety, superzajęć nie za dobrze wygląda. Czy jest jakiś sposób, by napisać to oddzielnie (super zajęć)?
Jedyna poprawna forma zapisu jest łączna, nie ma więc innej możliwości - tutaj super- jest przedrostkiem. Jeżeli super jest samodzielnym wyrazem (w znaczeniu 'dobry, świetny' itd.), wtedy może być pisany oddzielnie, ale w innej kolejności, w innym szyku: zajęcia super.
Aldona Skudrzyk
Ortografia2005-04-13
Witam! Zastanawiam się nad pisownią słowa faksmodem. Czy można pisać ten wyraz przez x - faxmodem? Jaki skrót można od niego utworzyć? Pozdrawiam, Miłosz R.
Skoro można pisać faks i fax (zob. Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego), to sądzę, że można również tę zasadę zastosować do interesującego Pana wyrazu. Dodać należy, że w użyciu niemal 4 razy częstsza jest już spolszczona pisownia faksmodem. Skrót od faksmodem – o ile mi wiadomo – nie istnieje, przynajmniej oficjalnie. Może nie jest potrzebny?
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2005-04-13
Wprowadzono zasadę, której celem jest nie obciążanie studenta.... Czy nie obciążanie piszemy razem czy osobno?
Obowiązuje tu pisownia łączna, ponieważ obciążanie jest rzeczownikiem.
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2005-04-13
Mam wątpliwość, czy w pismach urzędowych powinnam pisać o pracownikach niebędących (lub nie będących) pracownikami naukowymi?
Według nowych zasad pisowni imiesłowów z partykułą nie powinno się zapisać niebędących. Zasady te jednak dopuszczają również pisownię rozdzielną, jeśli imiesłów użyty jest – jak w tym przypadku – w znaczeniu czasownikowym. A więc – razem lub osobno (zob. reguła 168 zasad pisowni polskiej).
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2005-04-13
Witam Szanowną Redakcję!! Proszę o wyjaśnienie pisowni wyrazu niestrzeżony, wg mnie piszemy łącznie, aczkolwiek spotkałem się z osobami które twierdzą, że wg nowych zasad obydwie formy są poprawne! Z góry bardzo dziękuje i pozdrawiam!! Grzegorz Z.
Mają rację osoby, które twierdzą, że obydwie formy są poprawne. Uchwała Rady Języka Polskiego z dnia 9 grudnia 1997 r. zmienia zasady dotyczące pisowni zaprzeczonych imiesłowów przymiotnikowych – wszystkie piszemy łącznie. Uchwała ta dopuszcza jednak pisownię rozdzielną, gdy imiesłów użyty jest w znaczeniu czasownikowym(zob. też regułę 168 zasad polskiej pisowni).
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2005-04-13
Jakie wyrażenie jest poprawne: członkowstwo czy członkostwo?
Nawet Word podkreśla pierwszą formę jako niepoprawną. W polszczyźnie mamy tylko członkostwo.
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2005-04-11
Czy nie licenjonowane oprogramowanie piszemy razem czy osobno?
Razem, ale zob. też regułę 168 zasad polskiej pisowni.
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2005-03-30
Jaką litera piszemy drugi człon wyrażenia Afryka Wschodnia czy Afryka wschodnia; Afryka Północna czy Afryka północna? Dziękuję.
Człon przymiotnikowy - Wschodnia - stanowi integralną część nazwy własnej, geograficznej (wtedy zwykle stoi po członie rzeczownikowym, por. Ameryka Południowa) i dlatego piszemy go wielką literą. Gdyby człon ten poprzedzał nazwę rzeczownikową (wschodnia Afryka), oznaczałby jedynie tylko ogólnie część terytorium kontynentu i wówczas obowiązywałaby pisownia małą literą.
Aldona Skudrzyk
Ortografia2005-03-23
Szanowni Państwo, chciałbym się dowiedzieć, jaka jest zalecana pisownia wyrazu grillować. Sądzę, że etymologicznie uzasadniona jest powyższa pisownia, lecz spotykam się często z pisownią grilować, również w źródłach pisanych przez osoby dobrze władające językiem polskim (w wyszukiwarce Google pisownia pierwsza w stosunku do drugiej występuje w proporcji 9:4).
Jak na razie OBOWIĄZUJE pisownia z podwojonym l, w takiej też formie czasownik grillować oraz rzeczowniki grill i grillowanie odnotowuje Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego z 2003 roku. Zapewne możliwe jest uproszczenie pisowni z jednym l i jej upowszechnienie się, ale może być to proces długotrwały.
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2005-03-22
Jak należy zapisywać niemieckie rzeczowniki pospolite w tekście polskim? Czy pisać je wielką literą, czy małą? Jak pisać słowa niemieckie odmienione przez polskie przypadki i zakończone polskimi końcówkami: wielką czy małą literą? Jak rzeczowniki, które są zapisane w mianowniku? Czy w druku wyróżniać te słowa kursywą? Jeżeli tak, to czy wszystkie? Z problemem zetknąłem się przy lekturze relacji z okresu drugiej wojny światowej. Sprawa jest jeszcze bardziej skomplikowana, gdy występują obok siebie takie wyrazy jak np.: kapo, który funkcjonuje w polszczyźnie i Lagerkapo, którego nie ma w słownikach.
Pisownia wielką literą rzeczowników zapożyczonych powinna być zgodna z polskimi zasadami tej pisowni. Nie ma więc żadnego powodu, by pisać rzeczowniki niemieckie z pochodzenia wielką literą i to bez względu na to, w jakim są przypadku. Kursywą wyróżnia się zasadniczo terminy naukowe, także więc uzasadnienia dla kursywy nie ma.
Aldona Skudrzyk
Ortografia2005-03-22
Jak prawidłowo należy pisać nazwy zespołów - w cudzysłowie, bez cudzysłowu, kursywą?
Podstawowe funkcje cudzysłowu to a) wyodrębnienie przytaczanych, cytowanych fragmentów wypowiedzi; b) wyodrębnienie wyrazów i konstrukcji użytych w znaczeniu innym niż podstawowe. Ale używa się go również ze względów znaczeniowo-stylistycznych i w tym zakresie pozostawia się piszącym znaczną swobodę. Można zatem ująć nazwę zespołu w cudzysłów, wtedy jednak zrezygnować należy z kursywy (jeden sposób wyróżnienia jest wystarczający). Można zatem napisać: koncert zespołu „Kombi”, zespołu Pod Budą lub zespołu (kursywą) Budka Suflera.
Aldona Skudrzyk
Ortografia2005-03-22
Ten problemik uparcie wraca. Miałem już jakoś ułożone zasady pisowni tego zwrotu, ale...
W zdaniu: K. Wallenrod wstąpił do Zakonu krzyżackiego napisałbym tak jak w zdaniu powyższym lub zakonu krzyżackiego, ale nie Zakonu Krzyżackiego. Natomiast obecnie z tą ostatnią formą pisowni spotykam się coraz częściej.
Poprawna pisownia to zakon krzyżacki lub Krzyżacy.
Aldona Skudrzyk
Ortografia2005-03-18
Napisałam świątynia Jerozolimska (analogicznie do kościół Mariacki). Czy jest to poprawny zapis ortograficzny?
Taką pisownię uznać należy za poprawną, analogia rzeczywiście dobra. Inny jest na przykład zapis w przypadku Świątyni Opatrzności Bożej.
Aldona Skudrzyk
Ortografia2005-03-18
Czy w wyrazach laktowegetarianie, owo-laktowegetarianie obowiązuje pisownia z kreską czy bez (ewentualnie razem czy osobno) i jeśli tak, to w których miejscach?
Rzeczownik laktowegetarianie piszemy łącznie, podobnie jak owolaktarianie (zob. Wielki słownik wyrazów obcych PWN pod red. M. Bańki).
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2005-03-05
Czy wyraz nieoznakowany piszemy łącznie? Mam wątpliwość, ponieważ w programie Word - określenie nieoznakowany podkreślone jest jako błąd - a jako poprawna forma wyświetla się nie oznakowany.
Word nie tylko nie zna wszystkich polskich wyrazów i form gramatycznych, ale w dodatku nie jest zorientowany w zmianach w polskiej ortografii. Partykułę nie z imiesłowami odmiennymi zgodnie z uchwałą Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN z dnia 9 grudnia 1997 roku piszemy łącznie. Gdy jednak imiesłów użyty jest w znaczeniu czasownikowym, dopuszczalne jest stosowanie pisowni rozdzielnej (por. Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego, reguła 168).
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2005-03-03
Mam pytanko: z jakiej reguły wynika, że nazwę nad poziomem morza w skrócie pisze się w n.p.m.? Bo to przecież nie jest wyraz obcy.
Jerzy Podracki w Słowniku skrótów i skrótowców (Warszawa 1999, s. 19) podaje regułę następującą: Stawia się kropkę na końcu skrótu polskiej nazwy wielowyrazowej, jeżeli wyraz drugi (albo i następne) rozpoczyna się od spółgłoski (są jednak wyjątki). Jak widać, w przypadku skrótu n.p.m. mamy do czynienia właśnie z takim wyjątkiem.
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2005-03-03
Ostatnio spotkałam się z pisownią prof-a (profesora), czy jest ona poprawna?
Prof. to jedyny właściwy skrót dla wyrazu profesor. Jedynie dla skrótów magistra, doktora czy tez biskupa w dopełniaczu stosujemy modyfikację, a mianowicie postaci mgr. lub mgra, dr. lub dra, bp. lub bpa.
Iwona Loewe
Ortografia2005-03-01
Proszę o autorytatywną odpowiedź na pytanie czy wszechczasów pisze się razem czy osobno.
Słowniki PWN-u podają pisownię rozdzielną: wszech czasów i taka jest zgodna z normą ortograficzną. Coraz bardziej rozpowszechnia się pisownia łączna, ponieważ forma wszech jest archaizmem językowym, który obecnie nie występuje samodzielnie, lecz wchodzi w skład utartych związków wyrazowych (frazeologizmów), dlatego też pisownia wszechczasów może wkrótce zostać uznana za dopuszczalną. Na razie jednak nie jest jeszcze akceptowana, a Rada Języka Polskiego stwierdza w swej opinii, że nie ma ona uzasadnienia.
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2005-02-26
Jeśli w piśmie używam skrótu p. zamiast Pan przed nazwiskiem np. p. J. Kowalski, to p. powinno być z dużej czy z małej litery?
Wszystkie słowniki podają wyłącznie skrót pisany małą literą, jeżeli nie jest on użyty na początku zdania, a zatem - Przyszedł p. J. Kowalski, ale P. J. Kowalski przyszedł. Prawdą jest także, że zawsze możemy napisać jakiś wyraz wielką literą ze względów grzecznościowych lub emocjonalnych, nie można więc uznać, że zapis Przyszedł P. J. Kowalski jest błędny.
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2005-02-25
Proszę o rozstrzygnięcie sporu: Czy forma dwudziestopięcio i pół letni jest napisana poprawnie. Dziękuję.
Ten złożony przymiotnik należy zapisać łącznie – dwudziestopięcioipółletni, zob. Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego, reguła 136.
Katarzyna Wyrwas

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166