Najczęściej zadawane pytania (229) Ortografia (592) Interpunkcja (198) Wymowa (69) Znaczenie (264) Etymologia (306) Historia języka (26) Składnia (336) Słowotwórstwo (139) Odmiana (333) Frazeologia (133) Poprawność komunikacyjna (190) Nazwy własne (439) Wyrazy obce (90) Grzeczność językowa (41) Różne (164) Wszystkie tematy (3320)
w:
Uwaga! Można wybrać dział!
Różne2007-07-03
Piszę pracę o języku używanym przez młodzież. Pogrupowałam wszystkie słowa według części mowy, jednakże mam problem z zaklasyfikowaniem wulgaryzmów. Proszę o wskazówkę, do jakiej części mowy mogłabym je zaliczyć.
Skoro zdecydowała się Pani podzielić leksemy używane przez młodzież wedle części mowy, to i wulgaryzmy wpisują się w taką klasyfikację, np.: kurwa to rzeczownik, wkurwić to czasownik, kurewski to przymiotnik, kurewsko to przysłówek, a O kurwa! to wykrzyknik. Aby rozpoznać część mowy często wystarczy posłużyć się pytaniami, takimi jak np. kto? co? (dla rzeczownika), co robi? (dla czasownika), jaki? (dla przymiotnika), jak? (dla przysłówka).
Katarzyna Sujkowska-Sobisz
Składnia2007-07-03
Jak powinno się napisać: podzielić miedzy ludźmi czy podzielić miedzy ludzie?
Podzielić coś można jedynie między ludzi, z rzeczownikiem ludzie w formie biernika.
Katarzyna Wyrwas
Ortografia2007-07-03
Jak piszemy nie w różnych kontekstach np. (nie)palący są zdrowsi, on jest (nie)palący, bo zapomniał papierosów?
W obu tych przykładach użyto imiesłowu przymiotnikowego, z którym partykułę nie zasadniczo pisze się łącznie - o czym informuje reguła wprowadzona w 1997 roku przez Radę Języka Polskiego. Jednakże w odniesieniu do drugiego przykładu odpowiedź nie jest kategoryczna. Rzecz w tym, że ujednolicony (łączny) zapis każe przywołać kontekst pozwalający dopiero stwierdzić, czy mowa o osobie, która nie pali papierosów w ogóle (przykład pierwszy), czy też o osobie, która nie pali w danym momencie (przykład drugi). Imiesłów z 1. przykładu traktuje o cesze, a ściślej - osobie, która się tą cechą wyróżnia; innym razem może to być właściwość przedmiotu. Natomiast imiesłów z 2. przykładu łączy się z okolicznością, nietrwałym stanem, w którym ktoś się znalazł (lub coś się znalazło). Widać zatem, że tak samo brzmiący imiesłów ma często dwa znaczenia. Aby je rozróżnić, można zastosować zapis rozdzielny, tu w przykładzie drugim: nie palący, bo nie ma (akurat) papierosów. W takim właśnie kontekście, jeszcze przed wprowadzeniem zmiany, obligatoryjna była pisownia rozdzielna. Zapis taki jest w dalszym ciągu możliwy, jeśli decydujemy się na niego świadomie, tj. zależy nam na podkreśleniu czasownikowego znaczenia imiesłowu. Być może dlatego także w nowych tekstach spotkać można częściej zapis wierny poprzedniej regule. Trudno bowiem cenić wyżej uproszczenie zasady od świadomości językowej. By rozbudzić tę świadomość, warto sięgnąć po słowniki poprawnościowe wydane przed rokiem 1998, a następnie porównać ich zawartość z aktualnym zapisem (np. w Słowniku pisowni łącznej i rozdzielnej E. Polańskiego i A. Skudrzyk). A oto zestawione przykłady użycia imiesłowów przymiotnikowych, tyle że biernych, o wyraźnej różnicy semantycznej: niezrównany talent a nie zrównane / niezrównane podłoże, nieoceniona wartość a nie ocenione / nieocenione straty, niezbadany wszechświat a nie zbadany / niezbadany pacjent. Czasem trudno wskazać jednoznacznie na charakter bardziej przymiotnikowy lub bardziej czasownikowy imiesłowu. Na przykład wyżej omawiany niepalący w odniesieniu do ostrej potrawy: ‘niezbyt ostry’ czy ‘taki, który nie pali w gardle’? Charakter pisowni nie może natomiast determinować znaczenia innych części mowy, np. nie swój przedmiot sobie przywłaszczył, ale był dziś jakiś nieswój; można przyjąć, że jest to niejako uzasadnione, ale mówię to już nie jako początkujący; niejeden chciałby być teraz na twoim miejscu, ale zero razy jeden to nie jeden (lecz zero) , niemniej (synonim jednakże, mimo to), ale tyle: nie mniej, nie więcej, nie mieć ochoty, ale niemieć (aspekt niedokonany czasownika oniemieć).
Marcin Kluczny
Składnia2007-07-03
Chciałem zapytać, która forma jest poprawna: Podobnych koncepcji użyto do... czy Podobne koncepcje użyto do... i analogicznie Niemieckie dane użyto... czy Niemieckich danych użyto... ?
Czasownik używać wolno nam zastosować wyłącznie w połączeniu z dopełniaczem: ktoś używa CZEGOŚ. Zatem spośród podanych przez Pana przykładów poprawne są tylko: Podobnych koncepcji użyto do... oraz Niemieckich danych użyto…
Radosław Miszak
Znaczenie2007-07-03
Chciałabym zapytać, czy poprawny jest poniższy tekst (pytania zamieściłam w nawiasach): „Od dnia 1 marca 2007 r. na czas (czy do czasu?) pełnienia obowiązków kierownika przez Panią Kowalską, przyznaję Pani Szymańskiej premię zryczałtowaną za wykonywanie dodatkowych czynności wynikających z zakresu obowiązków ww., a w szczególności za: przygotowanie danych (czy przygotowywanie danych?) do sporządzanej informacji dot. realizacji programu”.
Napiszę Pani, jakie informacje można wyczytać z nadesłanego tekstu. Na czas trwania czegoś znaczy ‘przez czas, kiedy to coś trwa’, a do czasu znaczy ‘do momentu, kiedy coś innego się nie skończy’, dlatego też na czas pełnienia obowiązków kierownika przez Panią Kowalską rozumieć należy jako ‘przez cały ten czas, kiedy pani Kowalska pełnić będzie obowiązki kierownika, pani Szymańska będzie otrzymywać premię’, a do czasu pełnienia obowiązków kierownika przez Panią Kowalską oznacza ‘dopóki pani Kowalska pełnić będzie obowiązki kierownika, pani Szymańska będzie otrzymywać premię’.
Co do form czasowników, to przygotowywanie danych oznacza czynność rozciągniętą w czasie, z naciskiem na długotrwałe wykonywanie tych czynności, natomiast przygotowanie danych to raczej proces zamknięty.
Katarzyna Wyrwas

Odmiana2007-07-03
Rzeczownik drzwi należy do grupy pluralia tantum, czyli ma tylko liczbę mnogą. Wobec tego, czy nauczyciel gimnazjum ma rację, gdy w określeniu liczby tego rzeczownika skreśla odpowiedź „liczba mnoga” i poprawia na „liczba pojedyncza”?
Klasa pluralia tantum obejmuje rzeczowniki, które nazywają pojedyncze obiekty (czyli są w liczbie pojedynczej) - ale ich budowa jest nietypowa („typowe” polskie rzeczowniki w liczbie pojedynczej nie mają końcówki -i; taka końcówka jest typowa dla liczby mnogiej, por. ten bok - te boki; ten róg - te rogi). Ponadto pluralia tantum łączą się tylko z przydawkami w lm. (w związku zgody) - w tym z zaimkiem te, który też wyraża mnogość. Dlatego i w odmianie zachowują się jakby miały lm.(te jedne drzwi - podobnie jak te jedne sanie, sanki, spodnie, nożyce, nożyczki, wrota - ale: tych dwoje drzwi, choć: tych dwoje sań, sanek, nożyc, nożyczek, wrót) Rzeczownik drzwi zachowuje się więc nietypowo, zasadniczo jednak przyjmuje końcówki właściwe rzeczownikom w liczbie mnogiej: tych drzwi jak tych brwi (ta brew – te brwi), tym drzwiom jak tym brwiom / nogom, tymi drzwiami jak tymi brwiami / nogami, na tych drzwiach jak na tych brwiach / rękach. Zatem: jeśli z kontekstu wynika, że chodzi o jedne drzwi (a w powyższym zdaniu tak właśnie jest – ławka przy drzwiach to ‘ławka stojąca przy jakichś jednych drzwiach’ - wtedy nauczyciel ma rację. Słowo drzwi „miałoby” lm. tylko wtedy, gdyby zdanie brzmiało np. Wszystkie drzwi były szeroko otwarte. Widać było dwoje drzwi lub tp.
Ewa Jędrzejko
Ortografia2007-07-02
W tekstach naukowych i filozoficznych dostrzegam pewien zwyczaj, który wydaje mi się niezgodny z zasadami pisowni polskiej. Mianowicie autorzy chcący przeciwstawić przymiotnik typu dobry przymiotnikowi o sensie nie jest tak, że x jest dobry piszą nie-dobry; ten zapis ma odróżniać przymiotnik nie-dobry od przymiotnika niedobry, gdyż to, co nie-dobre, może być zarówno złe (=niedobre), jak i neutralne czy obojętne. Zastanawiam się, czy taka tendencja jest tylko świadectwem zapożyczania z angielszczyzny (pisownia non-) i kłóci się z duchem polszczyzny, czy też można ją dopuścić. Merytorycznie taki zwyczaj zdaje się uzasadniony.
Najważniejsza jest tu właśnie owa merytoryczna zasadność. W tym specyficznym kontekście, o którym mówimy, taka ortograficzna innowacja jest uzasadniona.
Aldona Skudrzyk
Ortografia2007-07-02
Czy określenie niderlandzki Kościół reformowany piszemy dużymi czy małymi literami?
Wielkimi literami piszemy wielowyrazowe nazwy własne Kościoła oficjalnie zarejestrowane, np.: Polski Narodowy Kościół Katolicki, Rosyjski Kościół Prawosławny, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, Kościół Chrześcijan Baptystów, Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Katolicki, Kościół Rzymskokatolicki. Jeśli to nazwa oficjalna, to: Niderlandzki Kościół Reformowany. Jeżeli w skład nazwy odłamów wyznaniowych obok wyrazu Kościół wchodzą określenia dopełniające, zapisujemy je małą literą, np.: Kościół anglikański, Kościół prawosławny, Kościół zachodni.
Aldona Skudrzyk
Ortografia2007-07-02
Dlaczego nicnierobienie piszemy razem?
Można by zażartować, że to złożenie iście „niemieckie”. Na rzeczownik ten składa się zaimek nic, partykuła nie oraz czasownik robić. Niewątpliwie nic zmienia znaczenie rzeczownika nierobienie. Tym razem jednak zaimek nie stoi „za imieniem". W przeciwnym razie, nierobienie nic należałoby raczej zastąpić postacią nierobienie niczego (dopełnienie w dopełniaczu), a to z kolei w domyśle dopowiadałoby niczego konkretnego, o co nie chodzi przecież w nicnierobieniu. Nicnierobienie to niemal absolutny zastój, kompletne nieróbstwo, próżnowanie. Zapis rozdzielny wprowadziłby niejednoznaczność, np. Nic nierobienie nie przyniosło wobec Nicnierobienie nie przyniosło ulgi. Szyk odgrywa tu ważną rolę, przy czym rozwiązanie z mianownikowym nic na początku wydaje się najsensowniejsze. Wyraz ten nie został co prawda utworzony według ścisłych kryteriów słowotwórczych, jednak nie może dziwić fakt, że rzeczownik, dający nową jakość znaczeniową, jest pisany łącznie. Tu wystarczy powołać się na szereg neologizmów. Niewątpliwie jest już dobrze przyswojony (rozumiany i potrzebny), o czym świadczy jego częstość użycia i umieszczenie bez kwantyfikatora potoczności w Praktycznym słowniku współczesnej polszczyzny Edwarda Polańskiego i Aldony Skudrzyk. W słowniku tym, wydanym w 1999 roku, znalazły się także inne rzeczowniki z nic pisane łącznie: nicniemówienie, nicpotem, nicdobrego.
Marcin Kluczny
Ortografia2007-07-02
Jakimi literami należy pisać nazwy wydziałów np. urzędów gmin oraz nazwy oddziałów szpitali? Wielkimi czy małymi?
Nazwy takie należy traktować jak nazwy nazwy własne (indywidualne) urzędów, instytucji, szkół, stowarzyszeń, partii, organizacji, klubów sportowych, czyli stosować pisownię wielką literą. Jeśli w środku takiej nazwy wystąpi przyimek lub spójnik, piszemy go małą literą, np.
Urząd Nadzoru nad Ubezpieczeniami Zdrowotnymi. Małą literą piszemy także wchodzące w skład nazw wyrazy i wyrażenia typu: przeciwko, przeciw, na rzecz, do spraw, np. Wydział do spraw Kanalizacji; Oddział Wewnętrzny, Oddział Opieki nad Noworodkiem itd.
Aldona Skudrzyk

Nazwy własne (pisownia i odmiana)2007-07-02
Czy nazwy ulic (np. Adama Mickiewicza; Długa; Warszawska...) to nazwy własne czy nazwy pospolite? Jak powinno się je traktować?
Nazwy ulic są bez wątpienia nazwami własnymi, co znajduje odzwierciedlenie w pisowni, piszemy np. ul. Floriańska, ul. Widok. Wyraz pospolity ulica oraz jego skrót ul. piszemy małymi literami.
Jan Grzenia
Nazwy własne (pisownia i odmiana)2007-07-02
Czy nazwy kawiarni, pubów itp. powinno się zapisywać w cudzysłowie?
Zwykle nazwy tego typu poprzedza uściślający znaczenie wyraz pospolity, taki jak: hotel, apteka, zajazd, karczma, bar, pub. Ponieważ najczęściej określenia te nie wchodzą w skład nazwy własnej, piszemy je małą literą: hotel Polonia, bar Leśny, pub Ściana, zajazd Przy Drodze, apteka Pod Orłem, sklep U Justyny. W takich zestawieniach nazwy własne można dodatkowo wyróżnić, ujmując je w cudzysłów: hotel „Polonia”, bar „Leśny”, pub „Ściana”, zajazd „Przy Drodze”, apteka „Pod Orłem”, sklep „U Justyny”.
Aldona Skudrzyk
Składnia2007-07-02
Czy określenia nareszcie i w końcu można uważać za okoliczniki stadium czy za jakieś inne?
Wyrażenia te można uznać za okoliczniki stadium (rzadko wyróżniane w gramatykach). Tu jednak uwaga: kwalifikacja tych wyrażeń (tzw. funkcyjnych) jako części zdania musi być rozpatrywana na tle konkretnego zdania właśnie - tzn. są to okoliczniki czasowników -orzeczeń, jeśli istotnie dotyczą stadium czynności ( bywają też wtedy zamienne, synonimiczne). Bywa jednak inaczej, np. w zdaniu: W końcu kolejki stała starsza pani (w znaczeniu ‘na końcu kolejki’, tzn. w miejscu, gdzie kończyła się kolejka: w kolejce) tu wyrażenie w końcu jest częścią całej frazy w funkcji okolicznika miejsca (gdzie stała starsza pani? w końcu kolejki) i nie można go zamienić na wreszcie, nareszcie). W końcu // nareszcie może mieć też znaczenie rezultatywne: W końcu obie strony się pogodziły - wtedy w końcu, nareszcie ( = w rezultacie, w efekcie - tego o czym była mowa wcześniej) to okoliczniki rezltatywne (tradycyjnie: akcesoryjne, tzw. wskazują pewne dodatkowe okoliczności zdarzenia orzekanego). Mogą też być uznane za modulanty // modulatory, tzn. takie składniki (części zdania), które sygnalizują postawę, stosunek (emocjonalny) mówiącego, np. w zdaniach. No, nareszcie posprzątałeś swój pokój; Cieszę się, że w końcu zrozumiałeś. Dlatego warto pamiętać o podstawowej zasadzie: określaj funkcję wyrażeń jako części zdania zawsze na tle konkretnego zdania właśnie, bo to samo wyrażenie w izolacji może pełnić w zdaniach różne funkcje.
Ewa Jedrzejko
Ortografia2007-07-02
Chciałbym upewnić się co do pisowni nazwy określającej historyczny Mur Berliński. Napisałem tę nazwę dużymi literami, choć nie mam pewności, czy to poprawne. A więc Mur berliński, mur berliński czy Mur berliński?
Tę nazwę proponuję traktować jak nazwę własną wydarzenia historycznego i zgodnie z tym pisać wielkimi literami: Mur Berliński. Podobnie jak np. Okrągły Stół, mimo iż słowniki podają zapisy wariantywne.
Aldona Skudrzyk
Wyrazy obce2007-07-02
Pisząc artykuł na temat kawy, spotkałem się z dwoma pojęciami, które sprawiają chyba nie tylko mnie pewną trudność językową. Są to określenia moka i crema pochodzące z języka włoskiego i raczej nieprzetłumaczalne na polski. Moka to nazwa rodzaju zaprzacza do kawy, używana zarówno we Włoszech, jak też na całym świecie wśród wielbicieli kawy. Wyrazu tego nie znalazłem do tej pory w żadnym polskim słowniku, a jedynie określenie nieco podobne to mokka - również związane z kawą, ale określające jej rodzaj. Chciałbym się dowiedzieć, czy można odmieniać ten wyraz, a jeśli tak, to czy odmiana powinna brzmieć: mówimy o moce?
Określenie crema oznacza wśród znawców i smakoszy kawy espresso gęstą piankę powstającą podczas zaparzania tego napoju. Czy możliwa jest odmiana z gęstą cremą, czy raczej nie należy odmieniać tego słowa, jak w przypadku espresso?
Ze względu na rodzaj zakończenia (-a) oba wyrazy w polszczyźnie będziemy traktować jak rodzime rzeczowniki rodzaju żeńskiego. Nie ma żadnych przeszkód, aby odmieniać moka, moki, moce, mokę, moką, moce itd., a także crema, cremy, cremie, cremą itd.
Aldona Skudrzyk
Interpunkcja2007-07-02
Czy oddzielamy przecinkiem cząstki typu moim zdaniem, zgodnie z...?
Równoważników zgodnie z (czymś) oraz moim zdaniem nie oddziela się przecinkiem od zdania nadrzędnego, jeżeli występują one na początku lub na końcu wypowiedzenia i nie mają charakteru dopowiedzeń, np. Dostarczę ci tę książkę jutro zgodnie z umową. Moim zdaniem ten prezent bardzo się spodoba twojej mamie. Jeżeli zaś mają charakter dopowiedzeń, możemy je oddzielić przecinkiem - poprawna będzie wówczas następująca interpunkcja: Dostarczę ci tę książkę jutro, zgodnie z umową. Pozostaje jeszcze kwestia wtrąceń, czyli sytuacji, w których omawiane tu równoważniki rozbijają zdanie nadrzędne. Obowiązuje wtedy reguła nakazująca obustronne zastosowanie przecinka, tzn. jego użycie przed wtrąceniem i po nim, np. Dostarczę ci tę książkę, zgodnie z umową, jutro, a także Ten prezent, moim zdaniem, bardzo się spodoba twojej mamie.
Katarzyna Mazur
Nazwy własne (pisownia i odmiana)2007-07-02
Chciałabym zapytać o pisownię miejscowości Mogiła Niwy (koło Krakowa) - z myślnikiem czy bez? Proszę również o wskazówki dotyczące odmiany.
Nie wiem, czy to istotnie jest miejscowość koło Krakowa, bo nie ma jej w dostępnych mi wykazach nazw, chodzi raczej o jakiś krakowski mikrotoponim. A skoro jest to połączenie dwu nazw: Mogiła i Niwy, należy pisać z łącznikiem: Mogiła-Niwy. Odmieniać trzeba obydwa człony (podobnie jak nazwę Bielsko-Biała): D. do Mogiły-Niw, C. ku Mogile-Niwom, B. Mogiłę-Niwy, N. Mogiłą-Niwami, Ms. Mogile-Niwach.
Jan Grzenia
Składnia2007-07-02
Studiuję polonistykę, mam jednak problem, z którym musiałbym się zwrócić do fachowców: jeśli za orzeczenie peryfrastyczne można uznać mieć nadzieję, to czy można tak samo traktować połączenia mieć ochotę i mieć zamiar?
Można, istnieją bowiem niemal równoznaczne czasowniki: chcieć // zachciało się //zachciewa się komuś (mięć ochotę), zamierzać (mieć zamiar). Trzeba jednak pamiętać, że tradycyjne podręczniki szkolne tylko wyjątkowo wyróżniają ten typ orzeczeń; często więc nauczyciel oczekuje odpowiedzi „tradycyjnej”, tzn.: mieć = orzeczenie, + co?: zamiar, ochotę = dopełnienie. O orzeczeniach peryfrastycznych zob. książkę: Ewa Jedrzejko, Problemy predykacji peryfrastycznej. Konstrukcje – znaki – pojęcia. Katowice 2002, w której znajduje się obszerna bibliografia.
Ewa Jedrzejko
Interpunkcja2007-07-02
Mam pytanie co do pisowni w pewnych okolicznościach kropki po skrótach mgr płk mjr dr itd. Otóż pracuję w instytucji, w której istnieje instrukcja, że w przypadku, kiedy w zdaniu sens tych skrótów nie występuje w mianowniku (np. zobowiązuję płk Kowalskiego do..., po skrócie płk (i in.) należy stawiać kropkę, np. zobowiązuję mgr. Kowalskiego do..., gdyż mgr występuje tu nie w mianowniku lecz w dopełniaczu. Zgodnie ze wspomnianą instrukcją dotyczy to wszystkich przypadków oprócz mianownika.
Instrukcja w Pani miejscu pracy jest najzupełniej zgodna z zasadami polskiej pisowni, wedle których nie stawia się kropki po skrótach składających się z pierwszej i ostatniej litery wyrazu skróconego, jeśli ten skrót użyty jest w mianowniku, np. dr (=doktor), nr (=numer), wg (=według), bp (=biskup). Nie stawia się także kropki po skrótach składających się z pierwszej i ostatniej litery oraz jednej z liter środkowych oznaczających spółgłoskę, takich jak mgr (=magister), mjr (=major), płk (=pułkownik). Stawia się jednak kropkę, jeśli tego typu skrót użyty jest w przypadku innym niż mianownik, np. Podaj to dr. Nowakowi. Nie zdałem egzaminu u dr. Nowaka. Byłem na spotkaniu z mgr. Kwiatkowskim. Wyrażał się dobrze o płk. Kowalskim. Czytałem ten artykuł w drugim nr. „Poradnika Językowego”. Zamiast stawiania kropki po skrótach w przypadkach zależnych (innych od mianownika) możemy je zapisać w takiej formie: Podaj to drowi Nowakowi. Nie zdałem egzaminu u dra Nowaka. Byłem na spotkaniu z mgrem Kwiatkowskim. Wyrażał się dobrze o płku Kowalskim. Czytałem ten artykuł w 2. nrze „Poradnika Językowego" (por. Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego).
Katarzyna Wyrwas
Poprawność komunikacyjna2007-07-02
Czy w języku oficjalnym możemy używać słów mega, super?
Cząstka mega- (z gr. mégas ‘wielki’) to pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z wielkimi rozmiarami, dużym natężeniem czegoś, np. megalit, megafon, a także pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczających jednostki miary milion razy większe od podstawowych, np. megabajt, megaherc. Już same przykłady z cytowanych za Uniwersalnym słownikiem języka polskiego PWN definicji pokazują, że wyrazy na mega- i super- częstokroć są terminami naukowymi. Nic nie stoi na przeszkodzie, by w języku oficjalnym używać przedrostków: mega- i super- itp. Wydaje się oczywiste, że przedrostki te nie mogą występować jako wyrazy samodzielne, tak jak to obserwujemy w mowie potocznej, charakterystycznej na przykład dla środowisk młodzieżowych (jedzenie było super = jedzenie było wyśmienite, zabawa była mega = zabawa była przednia, udana). Niech za przykład posłuży tu chociażby rzeczownik superoferta, oznaczający ofertę wyjątkową, wyróżniającą się spośród innych. Rzeczownik ten jest poprawny pod względem zarówno logicznym, jak i strukturalnym.
Radosław Miszak

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166